La Chapel

 

Patisipan

  1. Fleurisca Malvoisin; Gason; 60 ane;  3 timoun;  Veterine; kiltivate; 3 ane Selil;  6eme ane
  2. Cleure Jeaune Jeanne; Fi; 50 ane; 2 timoun ;  Komes, kiltivate ;  2 ane Selil ; 4eme ane
  3. Milien Exzame ; Gason ; 32 ane ; 1 timoun ; Kiltivate ; Pa nan Selil ; 6eme ane
  4. Nerison Jolene; Fi;  28 ane;  4 timoun;  Komes;  2 ane Selil;  Okenn
  5. St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane;  6 timoun; Kiltivate;  2 ane Selil;  Okenn
  6. Arnorld Telus; Gason;  29 ane;  2 timoun;  Bisnis;  7 ane Selil;  Segonde
  7. Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane;   3 timoun;  Bisnis, kiltivate;  9 ane Selil;  6eme ane
  8. Louis Teshna; Fi; 39 ane;  4 timoun;  Komes;  Pa nan Selil; 2eme ane
  9. Ernest Dulien; Gason; 49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bonjou tout moun. Nou la matin an pou nou fe yo prezantasyon sou yon etid nou te fe nan ane 2013 sou pwodiksyon mango. Pwogram mango a li gen plizye reprezantan w pesonaj ladann. Nap prezante ladan yo de ke nou tout ka konnen se BELRIVE ak CLINTON. Yo la pou fe pwogram nan avanse. Se gras ak yo tou ki pemet pwogram sa ezekite sou teren an .Pwogram sa rive posib gras ak kelke oganizatyon e kelke konpayi ki deside mete kob yo ansanm pou avansman pwogram sa. Pami yo nou gen Koka Kola, BID USAID, ak Teknosev ke nou konnen deja. An 2013 nou de fe yon etid sou pwogram mango a. Jodia nou pote rapo sa nou te jwen bay ou paske se akos de patisipasyon kelke nan nou ak anpil lot pwodikte mango nan plizye lot zonn kite fe etid sa te yon sikse. Gen bagay nou pral prezante la nou ka we petet ke yo pa reflete reyalite ou menm bo isit la. Pa inkyete w paske kom mwen diw sa deja etid sa te fet nan plizye zonn diferan pa exanp Gwomon, Mayisab, Timond, Mibalais ak Eneri. Nan sa nou pral prezante ak ou yo li ka posib ke nou rive yon kote ke nou bay yon enfomasyon epi ou te vle ajoute kek bagay oswa ou ta vle aksyente sou li, selman leve chif ki nan men ou a epi nap bay lapawol.

Objektif pwogram se:

  1. Montre kijan nou ka fe prodikte pwodwi plis mango. Pwodikte yo vin genyen pwop teknik kijan pou plante, trete, ak keyi pou li ka fe plis kob.
  2. Pwodwi meye kalite de mango. Sa vle di nan fason nap pwodwi mango si yon pwodikte te gen 3 pye mango kite konn ba li 2 ou 3 douzen mango, pwogram sa la poul pemet li ak men 3 pye mango sa li rive pwodwi 4 ak 8 douzen mango.

 

  1. Lot objectif program sa vise se montre kijan pwodikte kapab transpote mango yo de fason pi konfotab.
  2. Lot aksyon pwogram sa fe pou pwodikte yo se pemet yo jwenn kredi. Sa vle di pemet ou jwenn yon ti lajan pou mennen lot aktive apa de mango. Ki donk, prodikte ki swiv pwogram sa li pemet yo retrase tout sa yo te fe pandan ane  nan zafe mango a. Sa pemet ou fe fich epi note tout antre soti ou fe pandan ane a. Ki donk, pwogram sa fe pwodikte a konside zafe mango a tankou yon bisnis

Pwogram nan te organize pwodikte yo an Selil. Pwogram sa pemet moun ki nan Selil yo transpote mango yo a direkteman nan izin ki pral expote mango a.

Objectif etid sa nou te fe a e sa nou pral fe a se evalye sitiyation prodikte mango yo. Tankou sa nou te fe an 2013 se gade si pwodikte yo ap fe plis kob tout bon. Epi cheche konnen si pwoje sa ta refet anko kisa ki ta dwe fet pou li ka mache pi byen ke jan li te ye a.

 

Kiyes nou ye ?

Nou se yon ekip ki fe rechech ki rele Socio Dig. Se nou menm Teknosev te chaje pou nou te fe etid sa. Nou te la en 2012 epi nou te la en 2013. Jodia nou ap travay pou Teknosev, men nou travay avek tout moun. Si kom pwodikte nou ta gen yon sije nan pwodiksyon mango a nou pa konpran nou menm nou ka travay pou ou tou. Nan ekip la pou jodia nou gen avek nou Mr. Tim, mwen se Pharel, Almathe, epi Egain. Nou gen avek nou Isaac ke nou tout la konnen deja.

Ki kote etid sa te fet ?

Etid sa te fet nan Plato central ak Atibonit nan plizye komin  tankou Gromon, Tomond, Veret, Maisade, Enri, Mibale, ak Tirivye. Nou te pale ak 691 moun. Nan moun sa 422 se mou ki nan Selil ak 269 moun ki pat nan Selil.

Kisa nou te jwen nan menm moun sa yo.

  • 90% nan moun sa yo gen mango fransik.
  • 70% moun gen mango blan
  • 52% moun gen mango fil
  • 48% moun gen mango kon
  • 26% moun gen mango kodok
  • 4% moun gen mango carot
  • 1% gen mango lot yo

Pou nou konprann metod pousantaj la, le wap pale de pousantaj wap pale de 100. Pa egzanp si nou gen yon popiplasyon de 100 moun nou seleksyon 10 nan moun, 10 la se 10% nan popilasyon 100 nan. Si nou pran 20 se 20% nan popilasyon 100 nan.

Nou te gen yon kategori de 3 kalite group moun.

  1. Moun ki pa nan Selil ki pa vann mango nan Selil nan ane 2013 sou 100 gen 85% gen mango fransik.
  2. Moun ki nan Selil ki pa vann mango nan Selil en 2013 sou 100 gen 93% ki gen mango fransik.
  3. Moun ki nan Selil ki vann mango nan Selil en 2013 97% ladan yo ki gen mango fransik.

 

 

 

 

Chanjman kob pwodikte yo jwen nan zafe mango a akos de pwogram nan.

  1. Gen 8,000 moun ki se moun ki pa nan Selil ki jwen yon ogmantatyon de 25% nan vann mango akos de pwoje en 2013.
  2. Gen 6,000 moun ki nan Selil men ki pat vann ak Selil nan 2013 ki jwen yon ogmantayon de 50%.
  3. Gen 2,000 moun ki se moun ki nan Selil epi te vann ak Selil nan 2013 ki jwen yon ogmantatyon ki depase 100%.

Nou konstate gen yon gwo avantaj pou moun ki nan Selil ki vann mango ak Selil, paske malgre yo mwens men yo gen plis avantaj ak yon gwo ogmantatyon pou yo.

 

Prezantasyon kountinye  pale sou mwayen pye mango prodikte genyen nan ane 2013 la.

 

Pwodikite ki pa nan Selil gen an mwayen de 4 pye mango. Pwodikte ki nan Selil men ki pat vann ak Selil gen an mwayen de 5 pye mango. Pwodikte ki nan Selil epi vann ak Selil gen an mwayen de 7 pye mango.

Koman nou fe jwen mwayen? Pou jwen mwayen, se pa egzanp nou pran 10 pwodikte mango epi nou mande chak nan yo konbyen pye mango yo chak genyen. Nou pran kantite pye mango chak genyen nou adisyonel epi nou divize l pa 10. Chif nou jwen nan ap ban nou an mwayen konbyen pye mango chak pwodikte genyen.

 

Prezantasyon kontinye pale sou kantite ti pye mango chak kategori pwodikte plante nan ane 2013 la.

Pwodikte ki pa nan Selil gen 85% nan yo ki plante ti pye mango. Pwodikte ki nan Selil men ki pa vann ak Selil 79% plante ti pye mango. Pwodikte ki nan Selil epi vann ak Selil 84% plante ti pye mango.

Kisa nou remake la ?

(Silans)

Sa nou we ki dwol se ke nan tout lot chif nou prezante la yo, nou remake ke moun Selil yo te bat moun ki pa nan Selil yo. Yo te fe plis kob. Yo te gen plis nan tout lot bagay. Men le nou we nan plante ti pye mango moun ki pa nan Selil plante plis ke moun ki nan Selil. Saw panse ki fe sa?

Patisipan gason: Yo we mwayen moun sa yo menm ap monte yo komanse plante.

Sa se ki dwol,  se moun ki pa nan Selil ki plante plis. Ou tap panse se moun ki nan Selil ki ta pi cho pou yo plante. Men nou pa jwenn sa. Ou pa we ?

Yon patispan : Humhmmmm.

(Patisipan komanse repon)

Ou ka di nou nimero paw la ?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde:  Nimewo 6. Pou’m ajoute, m’ ka di moun sa yo ki pa nan Selil la, m’panse ogmantasyon yo ap fet pou ka al vann nan Selil.

(Silans)

Gen lot posibilite anko? Nap avanse nap tounen sou koze sa a.

Prezantaston kounye pa sou chajman ki genyen nan douzen mango.

Avan pwogram, nan ane 2010 yon douzen mango se 20 grenn mango li te ye. Nan ane 2013 douzen vinn 16 grenn. Kounyea nan 2015 yon douzen mango se 14 grenn mango li ye.

Eske nou konnen enfomasyon sa ?

Piblik : Wi, wi, wi.

(Patisipan yo komanse ap pale antre yo sou afe douzen nan.)

Men pwogram nan li fe douzen mango a vin pi piti. Sa vle di yo te konn ap pran tout sa yo nan men’w pou yon douzen. Kounyea la se 14 mango wap bay pou yon douzen.

Piblik : Wi, wi, wi.

Prezantasyon kounye pale sou chajman ki gen nan pri douzen mango a.

  • Pou moun ki pa nan Selil nan 2010 yo te konn vann douzen mango 14 goud. An 2013 douzen nan vinn 16 goud. Epi kounyea an 2015 douzen monte a 20 goud. Gen yon pousentaj de 43% ogmantasyon nan kob yo te konn fe a.
  • Pou moun ki nan Selil men ki pa vann direkteman ak Selil soti nan 14 goud nan 2010. 20 goud an 2013. Epi rive a 28 goud kouyea nan 2015 pou yon douzen. Gen yon pousentaj de 100% ogmantasyon nan kob yo te konn fe a.
  • Pou moun ki nan Selil epi ki vann avek Selil an 2010 douzen se te 14 goud. An 2013 douzen nan te 28 goud. Kouyea an 2015 douzen nan vann 42 goud. Gen yon pousentaj de 200% ogmantasyon nan kob yo te konn fe a.

Isaac : Poum ajoute tou sa se mwayenn. Mesye a sot  pale de afe mwayen nan deja. Se pa nou tout atrave de pwogram mango ki  jwen 42 goud. Pa vre ? (Wi) Pwodikte yo gen yon mwayenn 42 goud. Gen de moun ki di’w li jwenn 35.  Genyen ki vann 38 goud. Genyen ki jwen mwens. Sa depann de kisa manb Kakayes nou menm nan sak rele mandate. Eske nou konprann ? (Wi) Tou pwodikte Mibale, Veret ak Lachapel tout kote ki nan pwogram nan yo gen yon mwayenn 42 goud.

(Anpil bri ap fet)

Eske nou we sak fet  la ? Ant 2012 ak 2014  pri ap monte  pou tout moun. Menm moun ki pa nan Selil.  Li logik pou sa ki nan Selil paske’w konnen w’al direk nan izin avek mango a. Men poukisa pri ap monte pou moun ki pa nan Selil ? Eske gen moun ki gen esplikasyon sou sa ?

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason; 60 ane; 3 timoun; Veterine; kiltivate; 3 ane Selil; 6eme ane: Rezon ki fe yo menm li pa ogmante pri a se paske yo pa organize yo nan gwoup. Yo pa nan gwoup. Sa vle di yo vann vaykevay. Se moun ki sot lot kote, Voltije ki vin achte nan men yo. Yo pedi tout avantaj.

Ok. Mem kanmen lew gade yo pa pedi tout. Moun ki nan Selil la yo fe bon kob. Men moun ki deyo yo kanmenm yo fek ti kob. Sak fe yo fe’l ?  Yo jwen yon ogmantasyon kanmenm. Sa ou di a se sa. M’ dako.  Ou met pale nimewo 9.

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Pliske[1] izin nan li menm li pran nan men moun ki pa nan izin yo a bon pri. E kounya moun ki te achte nan lari yo achte mango a pi che. Pase[2] moun ki pa nan izin yo mango yo vin monte. Moun ki nan Selil yo vann mango nan Selil pou izin. E tout moun ki vann mango nan Selil e le sa a Voltije a pa jwenn mango li oblije achte mango moun ki pa nan Selil yo che.

Ok. Dako mesi.

 

 

Prezantasyon an konyinye pale sou koman chenn mache mango ye epi diferans ki genyen ant koman mache a te ye ak koman li vin ye pandan prezans Selil yo.

Avan proje a, pwodikte a te gen plizye chwa le li gen mango pou li vann li. Li te ka ale menm li menm nan mache lokal ak mango oswa bay Madan Sara mango pou ale nan mache lokal ak li.  Voltije te ka vinn pran mango kay prodikte a epi li bay li ak Founissuer lokal. Founissuer lokal la te ka pote li bay Gwo Founisseur nan Potoprens. Gwo Founissuer menm ap pote mango bay Ekspote ki ap mete li sou bato pou ale vann a letranje. Kounye a ak prezans Selil yo, pwodikte a bay mango li ak Selil. Selil la ka chwazi bay li ak Madan Sara oswa Founiseur lokal. Men sak vin pi enpotan an avek prezans Selil yo, mango a ka ale direkte bay Ekspote (izin). Ekspote  ap voye mango a letranje.

Eske yon pwodikte li menm pa ka ale nan izin li sel ?

Piblik : Non, li paka depase Founiseur.

 Ok. Ann al di Teknosev pa la, eske tankou nou menm pwodikte pa ka mete tet nou ansanm kite Founiseur al direk nan izin ?

Piblik: Nap kapab, nap kapab

Ou pa janm panse de sa avan?

Plizye patisipan : Nou pat konnen’l. Non. Avan Teknosev nou pat konnen.

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Avek  Teknosev ki vin ba nou tout entere ki genyen nan vann mango a nan izin, eee kounya si Teknosev ta femen nou tap chache lot izin pou ta vann mango nou ap pi bon pri. Nou tap vann ni[3] nou menm.

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi sa’m tap di a se li’l di. Paske nou pat konnen avan pwogram nou pat konnen pou’n al vann mango a nan izin. Sa vle di se gras ak pwogram ki fe nou konnen ki montre nou kijan pou nou pa gaspiye mango nou

 

 

Eske kounya ou santi’w te ka ale ou sel al vann mango a san Teknosev?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non. Avle[4] di se li menm ki montre nou wout. Lik[5] montre nou chemen nou pat konnen.

Kouyea ou  konn chemen an ?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi, kounya nou konn chemen an.

Kounyea ou ka fe’l ou sel ?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: (Riiiiiiiiiiii) M’ pakab mwen sel non. Men ak Teknosev pou nou fe’l pase[6] se li ki montre nou.

  Ok. Men ou di se akos de Teknosev ou konnen chemen an.

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non. Mwen pa ka fe’l san li.

Nimow 7, eske ou tap di yon bagay?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Avan Teknosev nou te konn ale. Men nou te konn fe plis pakou. Avan ke sezon an rive ou gentan leve w’al Potoprens w’al chache rapo avek yon izin. Pandan se tan ou chache rapo avek izin nan kounya li di’w OK pote mango a ba li. Kounya ou menm ou prann nan raje a epi ou  bay kamyon’ l epi li transpotel li ale avel. Men ki pat organize vre, e ke’w pap janm gen yon pri ke’w vle vann li. Se met izin nan se li ki te konn fe kob la preske. Sa yo te tre difisil menm pou Perry. Kounyela gras ak Teknosev ke depi jodia m’konnen w’ap keyi mango a ke izin nan gentan konnen Lachapel ap keyi mango poul rantre tel jou. E le’w rive vreman ou jwenn yo vre kote pou bay mango a. Gras a Teknosev pandan se tan’w jwenn garanti.

Ok. Nan tout sa Teknosev ede’w pou rive la, paske ou te di avan ou te konn ale (Wi) kounya ou pi byen rive.  Kisa w’aprann kounya ki pemet avek Teknosev li fe mache pi byen?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Gras ak fomate ki nan Selil kap bann fomasyon. Ki fome moun yo. Ou keyi mango ou vann nan lot izin ou fe kob ak Teknosev ou fe kob ak lot izin yo.

Kisa ki pi enpotan nan tout sa nou aprann?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Sa nou aprann ki pi enpotan yo, se fomasyon ki di koman pou nou trete mango yo. Koman pou jere yo pou nou kapab fe plis kob.

Le w’ap pale de trete kisa’w vle di ? Ou k’ap pale de keyi ?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Wi, wi.

Keyi ki pi enpotan? Kisa ou vle di pa la ?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Kijan pou’n trete mango a. Ou lave mango a. Ou siye’l pou let li pa boule. Pou let li pa tache’l jis pou le rive ou gen bel mango.

Eske ou santi sa pi enpotan ke netwayaj pye bwa?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Wi li pi enpotan ke le nou te konn fe’l, jan Teknosev la.

Ok. Nimewo 1

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason;  60 ane;  3 timoun;  Veterine; kiltivate; 3 ane Selil;  6eme ane: Li gen lot bagay tou nan pwodwi chimik ke nou pa dwe mete nan jaden nou yo. Kote pye mango nou yo pou mango yo kapab bon. E le n’ap keyi mango yo pou nou pran plis swen ave’l.

 Ok gen yon lot moun ki t’ap ajoute yon lot bagay? Nimewo 5

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Teknosev rive pi lwen avek nou pou’l fe nou konnen pou fe tay ak twalet nan mango yo. Pou nou ka jwenn mango de bon kalite. Mango nou pap gen ve. Epi pou nou pa mare bet, pa kite moso sache nan jaden nou pou ka jwenn bon mango. (Bri machine kap pase.)

E le nou netwaye mango nou kisa li fe pou nou?

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Li fe pou nou paske le nou pat konnen nou kite branch mango a san netwaye. Kounya branch mango a gen dwa sot anle byen donnen, kounya li sot anle li pran pi ba le sa nou fe plis defisi. Men le nou fe tay nan mango nou, le’l vin bay mango pi gwo pi bel. Ou vinn jwen bon mango de  kalite.

Eske ou we yon chanjmam tout bon?

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Wi!

Jis le’w netwaye pye bwa l’ap bay pi bon mango? Nou pat konnen sa ?

Piblik: Non.

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Nou konnen jis le nou te konn kite mango san netwaye yo donnen plis mango. Nou panse se te nan avantaj nou epi li pat bon pou nou.

Nimewo 4, ou tap di yon bagay?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Epi gwo bagay Teknosev fe pou nou mango nou pa gaspiye. Yo ba nou enfomasyon kijan pou nou keyi’l. Nou gen keyet nou poun ka keyi’l. Teknosev montre nou kijan pou nou triye mango an. Men le’n te konn vann san Teknosev yo konn vini yo keyi mango a sak pa bon yo yo kite yo ate. Sa fe mango a gaspiye. Men Teknosev vini li montre nou koman. Kounya yo triye mango a. Nou jere pou nou fe plis kob.  San’w pa fe defisi.

Ok. M’ap poze yon lot kesyon. Nimewo 5

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Pou’m ajoute, pou travayTeknosev ap fe a trave peyi a, li ede popilasyon anpil. Premyeman le Voltije a konn vini li achte mango a ou pa janm we’l li anko. Teknosev mete yon program sou le teren. Li vin enkadre nou pou’n al nan izin, edot anplis. Li fe ou ka jwen yon kredi pou ka ede timoun yo al lekol. De menm kredi sa ou gen nan men’w lan nou ka al nan yon bank n’al fe yon pre. Swadizan ou ka achte yon moto, edot anplis. Pa rapo ak jan Teknosev fe’l la li fe’l pi meye ke jan’l te konn fonktyone. Lontan, w’anik ale sou yon pye mango’w souke’l ou pa bezwen konnen sak te bon sak pat bon w’al vann. Teknosev fe’w kounen  men ki mango ka pran men ki mango w’pa ka pran. Epi plis anko, li di’w men sak mango Oganik oubyen swadizan Konvansyonel. Li di’w mango Konvansyonel la men a ki pri li ka vann. Mango Oganik men ak ki pri li ka vann. Swadizan moun ki pa andan Selil yo…(Res pawol pa fin kle paske bri ap fet.)

Ok. Esplike.m yon bagay. Le’w  pran mango yo, ou konnen nou pa fin konprann mango a byen se etidye n’ap etidye l pou nou byen konpran. Ou di ke Teknosev montre nou sak bon ? (Wi) Eske sa vle di ou keyi mango a plizye fwa pa ane ? Eske izin ap pran mango a kenpot le ou vinn ak mango?

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Wi,wi, wi.

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non, li gen sezon l.

Men’w ka ale plisye fwa nan yon pye?

Piblik: Wi pandan sezon an. Depi’ w rele’l davans. Pandan ou komanse keyi bone si ou rele davans.

Eske si we mango a preske bon ou rele izin nan, konbyen tan mango a ka fe nan pye a ?

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Apepre 2 semenn.

 2 semenn depi li bon li ka rete sou pye bwa ? Depi li bon ou gen 2 semen pou’w jwenn yon moun pou achete’l ?

Piblik : Wi.

Eske se sel izin selman ki ap achte mango sa? Eske gen lot kote ou ka vann mango sa?

Piblik : Wi. Gen lot kote. Gen ti mache.

Yo pap bay bon pwi non ?

Piblik : Non. Se lote ou lote’l.

Ok. Ban’m yon tijan eklesi sous a paske mwen tijan pa fin konprann. N’ape di ke nou ale nan jaden an Teknosev montre nou kijan pou nou keyi mango a? (Humhummm)  Ki mango pou nou pran? (Wi) Kounye a nou pran mango ki bon yo  w’ale nan izin  avek yo ? (Wi) Men gen mango ki toujou rete nan pye a. Kesyon an se kisa  ou fe ak res mango sa yo ?

(Plisye vwa komanse pale.)

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Mango sa yo li toujou rete. Li toujou rete tankou sak pako rek. Nou toujou triye’l pou nou pran sak bon. Nou vann izinn. Apresa res sa’k rete yo si yo pa al nan izin pou yo achte yo nou men nou gen dwa vann li avek Voltije oswa nou gen dwa keyi’l mete’l nan nan panye pou vann nan mache.

Eske’w jwenn pi bon pri pou mango sa nan mache lokal ke ou te konn jwen avan? Ou jwen fomasyon nan menTeknosev. Mango yo vin pi bel men sa Selil pa pran yo. (Wi)  Ok. Kounya eske sa ou vann nan mache lokal la bay pi bon rendman ke lontan ?

Piblik: Non. Izin nan ba’w pi bon mache.

Ban’m esplike nou sa n’ap eseye cheche.  Pa ezanp mango a rete nan pye a epi ou pa vann li ak izin Potoprens. Ou ka vann mango sa avek Voltije oswa nan mache lokal. Men paske Teknosev ba nou bon enfomasyon kijan pou nou trete mango, kounyea mango sa nou pran an eske le nou ale mache ave’l obyen nou vann Voltije nou vann li bon mache ke jan nou te kon vann li lontan ?

(Tout moun vle reponn.)

Fonn kite medam yo pale.

(Patisipan ap fe anpil bwi.)

#2 Cleure Jeaune Jeanne; Fi; 50 ane; 2 timoun; Komes,kiltivate; 2 ane Selil; 4eme ane: Wi. Ane pase’m te vann mwen pat touche yon goud paske izin nan te gen pwoblem. Men ane isi a m’vann ak Selil mwen touche tout kob mwen. Paske li genle pran’l pou izin.

Pou vann ak izin?

#2 Cleure Jeaune Jeanne; Fi; 50 ane;  2 timoun ;  Komes, kiltivate ;  2 ane Selil ; 4eme ane: Wi. Yo peye’m byen.Yo peye’m byen

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Pou’m ajoute, sak fe nou vann pi byen. Pa rapo lontan pat gen tretman ki te kon fet nan mango yo. Le Teknosev ba’w fomasyon sa res mango ki ret nan pye a, mwen pa di li pa konn bon non, men’w gentan konnen kijan de mango w’ap pote vann moun. Ke y’ap achete ke yo pap achte. Men si mango a malgre li pa pral nan izin se yon mango bon se pa yon mango kraze w’ap pot vann nan se yon mango ki bon y’ap achte’l. Men lontan’w pat bezwen konnen swa mango a kraze nenpot jan ya’p achete’l. Se moun nan kounya pa rapo de fomasyon ou genyen an w’ap pote mango a nan yon panye ki pwop epi’w kouvri nomal.

E ou jwen pi bon pri pou mango sa yo nan mache lokal ? Kiyes k’ap di yon bagay?  nimewo 9

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Tout peyizan pwodikte mango yo a trave fomasyon yo jwenn nan Teknosev entere yo se vann mango a nan Selil paske yo pa vle vann mango a deyo anko. Le Teknosev achte mango a eeee nan Selil, ( Yon bwi machin kap pase.) li menm nan pousantaj li bay.( Bri machin pa ka tande res pawol) Si peyizan gade li ta we izin nan pa ta pran tout mango a nan men’l li resiye li vann mango a deyo.  Men avantaj li se vann mango nan Selil .Teknosev fe anpil fomasyon. Li menm montre nou koman pou nou travay le nou ap travay ki jan pou chavire te yo.  Avantaj payizan se nan Teknosev li ye. Selman sa nou we eee le peyizan gen anpil mango izin nan konn paka ramase tout mango pwodikte a vle ba’w la. M’ pa konnenn si Teknosev pral elaji izin nan pou pran plis mango. Le pwodikte yo vle pote mango yo menm yo paka resevwa.

Ok. Banm poze yon lot kesyon sou zafe keyi mango yo. Si’w konnen izin pap pran mango yo, eske t’ap tou keyi tout al nan mache lokal?

Piblik : Non. Non, non.

Pouki non?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Ou paka vann tout yon sel jou. Ou pa ka vann tout yon sel kou.

Ou paka vann tout yon sel kou ?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non

( Bwi moto kap pase.)

M’ konnen madanm mwen renmen mango ki mi ki yon ti jan mou. Mwen menm mwen renmen mango yo vet. M konnen pifo moun nan peyi a renmen mango ki mi. Si’w keyi yo vet  eske’w ap pedi mango sa ?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non.

Wap vann li kanmen?

Piblik: Wi.

Nan mache lokal?

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Pou keyi yon mango vet pou al vann nan mache lokal, li pap rete anpil tan soley ap brile’l. W’ap ka vann li a moun ki pral toufe’l. L’ap fe’l mi.  Ou we sam di’w la wi ?  Le’w al keyi yon kantite mango vet w’al vann soley yap boule’l nan men’w. Soley ap brile’l.

Sa vle di ou keyi mango pou mache lokal dapre kantite ou panse ou ka vann? Paske le’w keyi mango li pa ka two mi ni two vet? Ok.

Yon kesyon m’ap poze ak pwodikte te pale tale a. Nou te di lontan ou te ka ale vann mango a nan izin, eske le sa ou te konsidere tet ou kom yon voltije ?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Le sa’m pat konside tet mwen kom Voltije. Mwen pat konn non an.

 

Kiyes kite ba’w non Voltije a?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane: Se  Teknosev ki fe’m vin konnen ke’m te Voltije.

(Tout moun ap ri epi pale an menm tan.)

Men eske non an te egziste anvan?

Piblik: Non!

Te gen lot non ?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Nou te konnen se Achtè Achtè mango.

Piblik: Achtè, achtè mango, achtè mango.

Eske moun sa yo toujou la ?

Piblik : Wi, wi.

(Plizye patisipan ap pale antre yo sou afe moun kite konn achte nan men yo avan.)

Eske pa gen lot izin ki antre sou mache a ? Eske te gen plis moun kite vann ak izin w’ap pale a?  Se yo menm ki konn antre nan zon nan? 

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Wi. Tankou kay Germain. Jean Toutou.

Konbyen izin yo te ye?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Bon, plizye izin. Kwa de Bouke. Se tout kote sa yo wi.

Men ou menm ki kote w’ale?  Eske gen plis moun ki vle achte mango kounya a?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Wi. Parapo ak Teknosev gen plis moun.

Ok. Sa n’ap eseye cheche. Avan Teknosev avan program te komanse afe voltije a nou di li pat egziste ?

Piblik: Nou pat konn non’l. Nou te konn trete’l achtè.

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Ban’m ajoute. Mo Voltije men koman li ye. Se yon staf moun ki pa moun zonn nan swadizan ki deplasman vinn achte. Le yo vinn achte yo ale epi yo pa retounen anko. Men se pat moun zonn nan ki te konn fe biznis se sak fe  yo rele yo Voltije.

Nimewo 3

#3 Milien Exzame ; Gason ; 32 ane ; 1 timoun ; Kiltivate ; Pa nan Selil ; 6eme ane: Le yo keyi mango a kounya la y’ale ak kob yo. ( Patisipan ap pale ba pa ka fin tande res pawol l’ap di.)

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Se nan kad sa yo te trete yo Voltije.

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Eeee, lot izin yo le yo achte mango yo achte kenpot mango. Mango izin Teknosev pap pran yo men yo pran yo. Ane a la nou t’al vann mango nou menm nan Selil la nou te pote mango nan izin Teknosev la. Nan period la li pat ka pran mango a n’al vann mango nan yon lot izin Kay Germain. Le yo rive yo we mango pa nou an yo telman kontan. Yo vinn mande kounyea yo tadwe jwenn Teknosev ki pou ede yo fome moun pou yo  ka jwenn bon kalite mango tankou  jan nou menm nou te pote a. Pou yo rive achte mango nou mango nou an bel. Yo we se yon mango de kalite. Menm yo men yo di yo ta remen jwenn Teknosev ki pou ede yo fome  kliyan pa yo pou yo ka jwenn bon kalite mango konsa paske mango yo se bel mango.

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Tout  tan’m konn we moun yo reyini anwo a le m’ap pase. M’konn di, ‘’Moun ki pa gen anyen pou yo fe. Sa y’ap fe la’’? Epi se yon bagay tre enpotan moun yo t’ap regle. M’gen kek ti vwazinaj ki andan Selil la. Epi y’ap d’im, ‘Nouchnanou, poukisa ou pa antre al vann nan Selil la’? M’ di, ‘’Ahhhh, sa pa enterese’m’’. Epi li di, ‘‘Sa pa enterese w’ap we sa’’. L’em gade m’we yo gen bel ti pye mango Fransik. Y’ap fe we koman mango bay bel donn. M’ di, ‘‘Se bagay male moun yo tap fe.’’ Kounya la m’we yo bay kredi. Yo byen bay kredi a. Yo byen moutre yo kouman pou yo gere biznis, pou yo fe komes. Bagay sa yo enterese’m.  Anpil bagay ou pat konnen depi ou andedan Selil la w’ap pran fomasyon. Yo reyini chak mwa. Se yon bagay ki tre enpotan. Gen disiplinn m’we li bel epi m’vle rantre ladann.

 

Mesi. Pou kontinye ansann avek ou, ane sa ou pat vann nan Selil ?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Non.

(Silans)

Ou te di kounyea gen lot izinn ki pran mango ?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Mwen menm?

Wi

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Izin sa yo te toujou la lontan.

Wi. Sa vle di yo toujou pran mango ?  Kounyea nou gen lot opotinite menm si Teknosev oubyen  izin ke nou gen rapo avel parapo ak Teknosev pa pran nou ka vann mango a lot kote.  Mango a pap gaspiye. Eske mensi Teknosev pa pran mango nou gen lot kote pou nou vann mango ?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Mwen pa tap renmen pou Teknosev pa pran.

Eske se yon sel izin ki konsa? Oubyen plizye ? Yon sel lot izin ki vle rantre nan bagay la ?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Non. Gen anpil lot izin.

Ki pat la avan ?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane; 2 timoun; Bisnis;7 ane Selil; Segonde: Yo te la depi lontan.

Eske kounyea yo pi cho? Paske ou sot di’m yo telman kontan avek mango ki gen kounya yo di yo ta vle jwen ak Teknosev. Eske izin sa yo vle antre nan pwodiksyon oswa y’ap fe plis efo pou yo vinn achte nan men pwodikte yo?

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Yo achte mango anpil. Yo achte mango anpil. Epi tou le mango a donnen tankou le mango a bon, Teknosev pou ko’l pa ka pran tout mango ki genyen non. Mango yo telman gonfle mango yo vin fe lanme wi. Tankou ou ta we tout mango ap keyi, Teknosev ap toujou jwenn mango de bon kalite li vle pran. Men, le mango a bon li pa ka konseve trop nan pye. Menm si Teknosev ta pan kantite mango li vle pran, li ap pran’l. Men lot izin yo ap toujou jwenn paske mango yo anpil.

Patisipan fi: Anpil mango anpil. Humhummm.

Eske lot izin w’ap pale la se kontak pa ou? Relasyon pa’w ki pemet w’al bay mango nan yo oubyen izin yo mete moun yo sou teren pou cheche moun pou yo bay mango pou yo?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Defwa le w’ale nan izin Teknosev lan konn gen bourara. Ou pa konn pa ka antre. Kounya ou vin pran yon lot direksyon. Ou pa vle mango a gate nan men’w ou ale nan yon lot izin.

Se sa’m bezwen konnen. Se nou ki cheche ? Se pa izin sa yo menm ki konnen ekzistans nou?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Non, non.

Men le’w ale nan izin sa yo eske yo ba’w  non mache, bon pri?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Pa telman non. Men jis ou te gentan achte mango a nan men pwodikte a ou pa vle le’w retounen pou’w pa pot lajan ba li. Ou oblije bali’l. Men pa gen sa yo rele ristoun. Pa gen sa yo rele, koman yo di anko sa menm? Eeeee, ranbousman.

Men eske yo ka ba ou menm pri le yo achte’l la menm?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Pa ekzanp w’achte l a 48 goud yo gendwa achte’l nan men’w a 58 goud. Ou retounen jis pou’w pa desevi[7] moun yo. Pou yo l’ew retounen pou yo pa kritike’w. Pou yo di ou te pran mango nan men yo ou pa peye yo.

Pou sa’w te di yo bay 52 goud si’w rive Kay Perry yo tap pran’l li a konbyen?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane; 2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Li t’ap 64 oswa 60.

Nimewo 6, yon kesyon map poze.

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Wi

 Le map gade tablo sa, ou se yo founisuer lokal? Ou dim se biznis ou fe?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Wi

Ou se animate?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Non mwen pa animate non. Mwen se responsab Selil.

#7 Ajenoit Vilaire; Gason; 43 ane; 3 timoun; Bisnis, kiltivate; 9 ane Selil; 6eme ane : Nou menm le’n achte mango, le nou pran mango moun ki nan Selil yo se nou menm ki pote mango a nan izin Teknosev. Si nou rive, Teknosev pa rapo avek plizye kote kap bay mango, li pa ka resevwa nou pou’n pa pedi kob n’oblije al bay on lot kote. (Anpil bri ap fet pa ka tande res pawol kap di.)

(Silans)

M gen de 3 kesyon anko m’ta vle poze nou pou’n ka ontijan pi kle. Nou pat konn rele yo voltije nou te kon rele yo achte mango?

Patisipan fi : Non, etranje.

Kounya eske akoz de Teknosev ki vin sou teren an, eske nou we kantite moun sa yo kite konn vini lontan eske nou we kantite moun sa yo vin ogmante?

Piblik : Non, non.

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Yo vinn mwens paske Teknosev menm vin fome nou. Menm nou menm nan anko ki gen mango a nou andan Selil la se nan Selil la nou vann li, nou bay li. Kounya menm le yo te vini yo pa preske pa jwen mango.

Nou jis bay moun sa yo vag?  Pa ekzanp, si’w genyen yon bon rekot mango Voltije vin pale ave’w yo epi yo ka vole’w, ou genyen izin ki vini, ou gen Kay Perry ou ka ale, ou gen lot Founiseur ki soti nan lot izinn, epi ou gen Voltije ki bon nan sitiasyon sa ou t’ap vann ak tout moun sa yo? Epi an n’al di yo tout ap ba ou menm pri a. Eske ou tap bat pou’w vann ak tout moun? Ak plizye moun? Oubyen ou t’ap toujou al Kay Perry?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi.

Poukisa?

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Mwen t’ap vann ak Kay Perry paske le’w vann ak Kay Perry annapre moun k’al vann nan le’l vini li pote kob la ba ou ou pran’l. Epi kob sa se on manje sere li ye. Le’w pa kwe Teknosev rele’w li voye on[8] ti ristoun pou ou.

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Seleksyon ki fet pou Teknosev avek seleksyon ki fet pou lot izin yo pa menm seleksyon. Nan menm pye mango a le ou ta fin keyi mango ki nan selesksyon jan Teknosev bezwen’l lan, ou finn vann li ak Teknosev, nan menm pye mango sa ou ka toujou fe kob. Ou keyi mango  lot izin ap pran’l nan men’w. Ou keyi mango ou vann nan lot izin. Ou fe kob ak Teknosev ou fe kob ak lot izin yo.

Ou tap di on bagay?

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason;  60 ane;  3 timoun;  Veterine; kiltivate; 3 ane Selil;  6eme ane: Lot bagay m’ap ajoute. M’ pa fin kle nan kesyon kote moun yo di prodikte yo pou kont pa pou ale direkteman nan izin Kay Perry. Paske gen on[9] seri de dokiman nou te siyen ak Selil yo. Kote yo ka eseye rekonet Selil tel kote tel jan nan La Chapel. Pou konnen le mango nou prepare n’ap oganize nou epi’n pote mango ale. Sa vle di, m’ta renmen ke menmsi Teknosev, nou konnen’l pap rete  etenelman fo’l ale, men fok Selil yo ta toujou oganize pou yo toujou gen menm kontak sa nou menm pou nou al vann mango Selil la.

 

Ok. M’dako. Men ou di yon bagay ki enteresan. Nan sans sa, ou gen yon kontra avek Selil. Teknosev ba nou yon fomasyon. Yo ede’w vann pi byen. Yo oganize nou. Yo ba ou yon sevis ke  m’ka di sans sa a ou dwe yo. Se pa vre?

Piblik : Wi.

M’ se patwon ou m’fe pou ou, fo’w ou fe pou mwen. M’ pafe pou ou pou granmesi non.

(Piblik la ap riiiiiiiiiiii.)

Kounya nan sans sa m’ tap di’w, sonje m’pa Teknosev m jis vin konprann system nan,ou pa gendwa al lot kote. Eske moun nan Selil yo pap kritike’w si’w al van avek lot izin moun ap di la.

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Y’ap kritike’w menm.

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Sam ta mande Teknosev, sa vle di pou mango pwodikte yo pa pedi fok yo t’ap pran depi davans. Mango a si se mwa Davril y’ap komanse keyi’l se depi bone. Depi mango a komanse bon fok yo ta keyi. Paske depi’w tande moman mango yo komanse ou tande se sezon’l pou’l vide a se vide l’ap vide. Depi’w tande yo grenn komanse mi se konsa yo komanse gaspiye. Se sak fe nou ta mande Teknosev pou pran sa an chaj. Le mango yo komanse pare fok nou ta jwen moun pou pran yo pi bone. Paske gen le Selil se mwad Me yo komanse keyi. E le’w rive mwad Me le sa a mango a se se fini’l fini. Sa koz li vin pa bon pou Selil yo. Gen moun mango se grennen yo ret grennen paske moun Selil yo prodikte yo pa vle vann ak Voltije. Sa vle di si nou kite mango a pou Selil tankou kounya gen moun le’w pran mango a nan men yo yo gentan konnen kounya yo kite mango a pou Teknosev. Men kounya ou menm animatris la le’w pa jwen bon rezilta pou mango yo prese keyi le sa presion an se pou moun Selil yo. Pase yo di wi nou te kite mango a sou kont Selil nou pedi mango a. Sa koz n’ap pedi anpil mango.

 

#9 Ernest Dulien; Gason; 49 ane;  5 timoun; Bos Chapent; 3 ane; Prime: Nou konnen mesye Isaac konnen. Te gen yon pwoblem nan izin nan. Izin nan te konn pran mango san’l pa fe ore. Se sak fe le Selil yo ap keyi mango, konbyen komin machin ap bwote mango ale, le mango yo vin rive, m’kwe ane isit la yo fe anpil defisi, anpil mango antre nan izinn yo pa ka kontwole tout mango yo. Sa fe le mango a bon  yo oblije keyi mango a. Men pwoblem kite vin rive le mango a yo oblije ba’w yon ore yo di’w avan w’ale fok ou planifye nan izin nan pou yo ka resevwa’ w. E mango a menm tanmen[10] mi nan pye. Yo pa ka resevwa tout mango a gen anpil mango ki pouri gate. Pou izin nan ta pran tout mango pwodikte yo menm yo genyen fok Teknosev ta gen 2 izin menm jan. Pou yo ta resevwa tout pwodikte yo. Pou pwodikte yo pa ale lot kote. Fo’l ta elajil pi laj paske le mango yo donnen yo donnen anpil.

Nimwo 4, ou tap di yon bagay?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Mwen menm sa mwen ka ajoute, Teknosev sak fe nou preske vle di mango yo vreman le yo donnen yo donnen anpil. Li menm mesye a, li ajoute kantite mango ki genyen yo Teknosev pap ka pran yo. Fo yo ka vann ak lot izin se sak fe yo genle yo vann ak lot izin. Mwen m’ap ajoute sa paske sak fe’m pa ajoute’l paske Teknosev kantite ki genyen se kounya le y’ap ba nou pou plantezon. Paske sa’k fe m’ pa ajoute’l pa ka pran yo. Sanble ke le y’ap keyi mango yo vreman yo pa keyi yon nan fomasyon. Sa vle di sak genyen yo pa ka pran yo se ba nou y’ap ba nou pou nou mete plis. Se kantite y’ap mande sou sa ki genyen la pou kounya la.

Konbyen kob ou sipoze Kay Perry peye Teknosev pou yo ba nou sevis sa yo?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: M pa fin we non.

Kay Perry ap benefisye de sa, non? Li pap benefisye de sa n’ap pale la? Se avek Perry w’ap van bon mango, se pa vre?

Piblik : Wi.

 Ou di’m ke ou santi ke pou bon mango ou gen relasyon avek Kay Perry.  Teknosev ba ou fomasyon. Si yo pa vin pran’l ou pap ka kite yo pouri ate. Kounya ou gen dwa al nan izin. Sa’m vle di’w la, si’m fe yon bagay fom jwen yon bagay tou. M’fe pou ou ou fe pou mwen. Se pa sa? Men nou konnen Kay Perry ap benefisye le nou vann mango nou. Se pa charite y’ap fe nou. Se pa sa? Enben ou pa jan’m reflechi pou’w mande kisa Teknosev ap jwen nan sa? Oubyen ou we moun sa yo k’ap bay kob nou te montre yo ? Kiyes k’ap bay kob  e pou poukisa? Kiyes k’ap peye tout sa ? Poukisa?

(Silans)

Wi. Ou vini ak yon bon pwen la wi sou sa’ w fin di a. Ou di tale a ke n’ap pwodwi anpil mango le’n al nan izin nan izin nan konn chaje li pa ka pran yo. Men ou di ke Teknosev ap ban nou ti pye mango pou ogmante pwodiksion. Pa vre ? Se pa sa? Men poukisa? E ou ka pa vann tout, yo pap vann tout ?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Se sa’m panse. M’ we li pa fin alez. Sa vle di mango a li bon l’ap toujou bon. Men mwen we se paske Teknosev li menm li ka responsab mango a. Ki fe’l mande nou pwodwi plis.

Ok. An nou vire koze a sou menm liy men yon ti jan diferan. Teknosev ap bay ti pye bwa pou’w plante plis eske’w vle plante plis?

Piblik : Wi. Nou plante plis.

Eske ou pa kon plante plis nou menm menm san Teknosev ?  Plante san veje yon bagay konsa?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non. Nou te konn plante men nou pat kon plis enterese. Teknosev enterese nou plis paske yo ede nou. Yo ba nou veje a yo ba nou fil fe. Yo ede nou.

 

 

Men anvan ou te konn plante, nimewo 4, ou te konn plante anvan ?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Nou te konn plante avan men nou pat ba’l vale pliske[11]. Men se kounya la Teknosev ba nou chemen nou ba’l plis vale.

Kisa nou te plis konn plante? Fransik? Blan? Konn?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Paske nou menm se manje nou te konn manje’ l. Nou menm a vle di, nou ka van li nan mache yo.

Ok. Avan Teknosev vini, kounya nou konnen nan Teknosev priyorite a se bel mango Fransik ?

Piblik : Wi.

Men avan Teknosev, avan mango Fransik te vin popile konsa vin cho sou sou mache a, nou te konn plante menmsi pa anpil. Men ki kategori mango nou te konn plante?

Piblik : Tout kalite mango. Tout mango.

Men ki sak vann pi cho nan mache lokal?

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason; 60 ane;  3 timoun; Veterine; kiltivate; 3 ane Selil; 6eme ane: Sa vle di pou mwen menm, avan Teknosev te vin sou teren an m’te we nesesite poun te plante plis mango Fransik. Paske lot mango tankou mango Jeremi, mango Kodok, mango Blan sa yo, yo leve konsa nan te nou. Men mango Fransik te pi difisil pou te genyen’l. Bon mwen menm m’gon[12] teren m’genyen 10 pye mango ki komanse ap donnen la depi avan Teknosev. Paske’l tre nesese. Men sa’m vle ajoute, enhhh, Kay Madan Perry ap gen avantaj k’ap vin jwen nou. Non selman n’ap jwen a bon pri, n’ap jwen ristoun, n’ap jwen kob pou aktivite. Nou gen kredi. Nou se yon mouvman k’ap mete nou an brann[13]. Men sa’m ta ajoute se tankou Agropak yo pou yo ta asosye avek menm izin sa tou. Nan le nou vin gen mango an kantite paske nou gen anpil mango k’ap donnen. Anpil mango nou fe gref sou pye mango Fil. Mango Miska nou fe gref. Ap gen anpil mango toujou alavni. Se tankou lot izin yo ta asosye avek izin Perry, Agropak yo pou vini nan menm sikwi avek li pou le nou van pou nou jwen pi plis.

Tale a ou te di yo di pou nou fe kontak avek yo avann na’l ak mango a? Avan nou ale ak mango kay madan Perry?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Tankou lot izinn yo depi’w neke paret avek on kamyon mango yo pran’l.

Men kay Madan Perry fo’w gen kontak? Le’m di kontak fo’w rele pou yo ba’w yon ore?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane; 2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Paske gen kod. Mango yo menm y’achte a fok mango a Ekitab obyen fok li Oganik. E fok yo asire gen veje gen kontwol ki fet sou li. Po mango a pa gen dwa gen mak sou yo. Yo menm lo’w ale fok ou fok ou di nan ki Selil ou soti. Oubyen si’m ta vle al vann yon kamyon mango avek Madan Perry mwen menm nan Selil m’ gen kod fok mwen bay kod mwen pou yo konnen m’ap vini. E se sa ki bagay la. Men lot izin yo ou met neke ale yo pran mango’w.

Kiyes ou rele? Eske’w gen yon moun ki fe le pon ant ou menm e Madan Perry ? Oubyen ou rele direkteman nan izin nan?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Le’m gen mango?

Wi

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Nan premye tan eee Selil yo kon neke rele yo. Yo te konn gen nimewo izin nan ou di se tel animate kap voye mango. Men kounya fok ou planifye davans pou’w gentan gen yon kod. Gen animate yo mete ki responsab si w’ap bay mango tel jou fok ou gentan di sa pou yo rele pou yo kanpe zonn ki tap pote mango jodia pou le’w ale pou’ w ka pase.

Animate sa isit yo ye?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Wi nan chak Selil.

Pa gen dominiken ki konn vinn achte?

Piblik : Dominican ? Non !

Sak fe sa?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Yo konn vin achte tamaren defwa.

Gen gwo mache tamaren?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Non. Pa telman gwo mache non. Yon gwoup ti peyizan ki konn achte epi y’al vann sou fwontye yo. Swadizan yo delege[14] yon moun pou vin cheche.

Men avan Teknosev te vini sou teren an eske ant tout plantè yo, pwodikte mango yo m’t’ap di, eske nou pat kon met tet ansanm nou kreye yon asosiyasyon, oganizasyon? Yon bagay konsa pou nou te ka mete tet nou ansanm.

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Lontan tout mango kite konn genyen nan zonn nan lontan eeee Voltije pat konn vini. Mango yo mi tout moun ki ka manje mango manje mango. Jis mango vide ate bay bet manje. Menm bet kon paka manje mango yo rete pouri ate. Se kounya eeee Voltije yo te konn vini nan lot izin yo avan. Bon, Teknosev vini fe fomasyon. Kounya mango a tout moun we entere mango a gen kob ladan’l tout moun ap plante mango. Yo gen mango. Men lontan pat gen Voltije tout moun pase pran on[15] sak mango nan jaden vwazen w’al manje pat gen moun kite konn vann mango.

 

Men Kounya gen plis voltije? Anvan Voltije yo di yo pat konn zonn nan?

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Voltije yo menm yo toujou vini. Sak fe yo toujou vini lot izin yo bezwen yo. Men fomasyon ki genyen nan Teknosev li fome peyizan yo. Peyizan yo gen plis entere. Men kounya se pou Teknosev degaje’l mete lot izin anplis pou tout moun li fome yo pou’l ka resevwa plis mango yo.

Nou tap pale de plante mango, nou di kounyea gen anpil entere nan plante pye mango Fransik. Teknosev ap ede nou jwen yo. Nou gen veje. Men eske nou menm menm nou pa konn fe’l pou kont nou?

#5 St Fluer Emanyia; Fi; 42 ane; 6 timoun; Kiltivate; 2 ane Selil; Okenn: Avek fomasyon nou jwen kounya nan Teknosev nou ka fe’l.

Nou ka fe’l ? Men pa ekzanp ou menm eske’w konn plante pye bwa mango? Ou sel san ed lot moun? Komsi pran ti semans epi mete’l la ? Fe’l pouse? Eske’w konn fe’l?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi m’ konn plante.

Kile?  Denye fwa ou fe’l? Kile

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Mwen konn plante bwa. Men sa vle di kounya enfomasyon m’ jwen la m’ plante’l la, nou pi bien plante’ l.

Pye mango wi ou pi bien plante’l? Ki denye fwa ou te fe’l ? Apa de veje a,wi? Kile w te fe’l?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non. M’gen mango ki bouke donnen m’ gen mango kap donnen la. (Riiiiii)

Kounyea? Ou gen lakay ou kounyea?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non. Kounyea mwen genyen. Teknosev te ban’m. M’plante.

Ke ou menm menm plante? Ou genyen ti pye bwa la kay la? Ke ou te plante?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi.  M’ gen pye. M’ gen pye. Mwen genyen.

Ou gen youn?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Se pa youn non mwen genyen. M’ gen plizye. Mwen gen plizye.

Sa vle di san se pa Teknosev ki ba oul ?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non. Teknosev ban mwen. M’achte.

Nimewo 6

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Men kijan moun yo te konn fe’l. Moun yo pat konn sa yo rele’w tankou nan semans met nan ti sachet. Se nan bouda pye bannann moun yo plante on grenn mango. Epi yo leve. Mango’w tou grandi grandi’l. Moun nan pandan grenn mango a anba pye bannan li tou bliye’l. Apresa li tou leve leve’l pou kont li. Li leve ou pa nan teni’l. Le’l fin donnen ou konn ki mango li. Iliya des fwa[16] ou pa nan temin’l.

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Kounya yo ba nou enfomasyon kijan poun teni’l. Pou plante’l. Koman pou’w ten’il epi pou mango’ w grandi. Dele senk an(5) mango’w donnen.

Men ou di sa se Teknosev ? Avek Teknosev w’ap fe’l?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Pou kounya mwen di sa se ak Teknosev m’ap fe’l.

Men ou te konn fel anvan?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi.

Le’w di anvan plizye ane pase?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Non. Ane pase. Nan tan lontan.

Konbyen pye mango Fransik ou genyen kounya?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: M’ genyen yon sel m’ te  plante.

Yon sel ke ou plante? On sel ki gran kap donnen?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non. Se pa yon se’l non. Plizye m’ genyen.

Konbye ou vle genyen?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Bon mwen menm m’ plante plizye kounyea la. M’ gen plizye paske m’ gen veje.

Konbien ou vle genyen?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Hummmm. M’ vle genyen, mwen met te ka gen kantite. Se si w’ gen teren pou w’ resevwa’l.

(Plizye patisipan tonbe riiiiiiiiiiiiiiiiiii)

Ou menm nimewo 8, eskew gen ti pye mango Fransik lakay ou?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: M’ gen 3.

Ou gen 3?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Wi.

Ki kote’w jwen yo?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Leve yo leve. Nou manje’l nou lage’l yon konte. Nou pike’l.

Li leve pou kont yo?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Nou manje’ l nou lage’l yon kote. Li leve pou kont li.

Kijan’w te konnen se te Fransik yo te ye?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Se Fransik mwen manje. M’lage’l on kote li vin leve kounya mwen pike’l.

Ou pike’l ? Ou retire’l nan te a mete’l yon lot kote?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Wi.

Ou menm ou genyen? Ou se on animate? Konbien’ w genyen?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: 4 pye.

Eske ou te Plante yo? Leve yo leve?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Papa’m kite plante yo. Nou jere yo.

Men papa’w te pike yo?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Wi.

Eske ou genyen?

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Wi.

Konbyen ou menm nimewo 9

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: M’genyen 3 pye mango m’ plante ki donnen lontan deja. M’ gentan vann mango pandan 3 ane ak Teknosev ladan’ l.

 

 

Pye mango fransik ?

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Wi. Mwen menm kite plante’l. E genyen m’ fe gref ki gentan donnen. M’ tanmen vann ladan yo deja. E m’genyen lakay mwen m’achte mango m’ plante.

Nan men Teknosev? Nan veje?

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Wi. Nou plante mango. Nou gen fomasyon pou’n plante mango paske gen oganisazasyon ki vann plant tou prepare. M’al achte m’ plante. Kounya la mango sa yo nan lot ane pwal donnen.

Konbien pye yo ye?

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: M’ gen 5 pye.

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason;  60 ane;  3 timoun;  Veterine; kiltivate; 3 ane Selil;  6eme ane: Mwen menm mwen gen 12 pye mango. Gen 5 ki en matirite ap donnen la. Men gen lot yo ki nan bel kantite ki gen 3 an, 2 zan edemi. Epi chak ane m’ toujou kontinye plante lot pye.

Kote’w jwen ti pye sa yo?

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason; 60 ane;  3 timoun; Veterine; kiltivate; 3 ane Selil; 6eme ane: Non. Nan pye mango pa’m kap donnen m’ fe pepinye a epi’m plante yo.

Ou fe pepinye pesonel pa’w?

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason; 60 ane;  3 timoun; Veterine; kiltivate; 3 ane Selil; 6eme ane: Wi pa’m.

Apa de teknosev? Teknosev pa ede’w nan sa?

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason; 60 ane;  3 timoun; Veterine; kiltivate; 3 ane Selil; 6eme ane: Non, non. Selman m’ gen fomasyon men mwen fe afe’m.

Kote’w jwen fomasyon sa ? Nan teknosev?

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason; 60 ane;  3 timoun; Veterine; kiltivate; 3 ane Selil; 6eme ane: Mwen menm.  Pam yo te gentan la avan Teknosev.

Patisipan gason: Se pa kesyon sa yo mande’w. Ki lot moun ki te ede’w?

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason; 60 ane;  3 timoun; Veterine; kiltivate; 3 ane Selil; 6eme ane : M’ te konnen mango a se yon nesesite. M’ konnen kijan pou’w plante li.

Gen moun ki vle ajoute on bagay la?

(Silans)

Bon, nou pale de tout bel bagay Teknosev fe pou nou. Chanjman Teknosev pote pou nou an pwoje a. Men apa de kob ki pi gwo chanjman nou jwen Teknosev pote pou nou?

#9 Ernest Dulien; Gason;  49 ane;  5 timoun;  Bos Chapent;  3 ane; Prime: Fomasyon. Pi gwo bagay nou jwen. Nou jwen anpil fomasyon nan Teknosev menm le nap fe akitivite kiltivate nou gen plis limye sou li. E menm le nou nan komes nou ta vle fe yon komes gen fomasyon nou jwen sou kijan nou ka jere komes la pi bien. Apa de mango a Teknosev achte nan menm nou gen anpil fomasyon nou jwen ki bon pou nou pou lavi. Se sak fe nou ta toujou renmen Teknosev toujou avanse avek nou. Paske kapab gen plis lot pwodwi nou ka vann. Nou gen bananan Gosbot an kantite isit ki te ka achte men pa gen mwayen.

Eske nou oganize nan Selil la epi vann lot bagay? Komsi met tet nou ansanm. M’pa konnen kisa nou genyen. Tamaren?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Nou te mande Teknosev pou’l te ka ede nou nan program bannan ouben swadizan jomou. Si pa gen mache pou nou pou’l te ka ede nou.

Men nou menm nou pa fe sa?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Nou plante’l.

Men nou nan Selil. Nou gen aktivite nou fe. Nou pa fe lot aktivite pou nou cheche mache pou nou vann bannan?

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason;  60 ane;  3 timoun;  Veterine; kiltivate; 3 ane Selil;  6eme ane: Mwayen. Nou poko gen yon fon disponib nan woulman Selil la ap fe pou nou gen mwayen pou nou achte sa yo. Tankou gen kilti pistach ki bon anpil nou te ka revann nan lot mache. Bannan gosbot gen ankantite isit. Nou te ka achte. Men pa gen mwayen. Se mwayen.

Nou gen plizye fi la. Medam koman pwodiksyon mango a  ye pou nou ? Eske nou menm nou gen wol pa nou nan pwodiksyon mango a, ke se selman nou menm fanm ki fe’l ?

(Silans epi kek medam ap pale antre yo)

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Genyen se fanm ki fe’l. Tankou pou lave mango a. Se fanm kife’l. Lave sweye se fanm.

E vann?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Vann nan tou menm. Gen gason tou selon ( Patisipan pa vin pale paske anketè a komanse pale.)

Eske gason ap vann nan mache lokal?

#4 Nerison Jolene;  Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Gason an vann tou. Selon moun ki antet Selil la.

(Plizye moun nap riiiiiiiiiiii.)

Patisipan gason: Non. Eske nan mache lokal ou konn we gason k’ap vann mango?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn Non!! (Riiiiiii) Gason pa ka nan panyen mango nan tet.

(Piblik la ap riiiiiiiii.)

 

Pouiksa ?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Ahhhhhhh, sa pa wol gason. Se pa bagay pou gason.

Yap kritike’l ?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Wi. Y’ap kritike’l. Sa two raz pou gason.

Si se gason fo’l vann nan izin, fo’l vann a Voltije, oswa  avek founiseur. Eske se plis gason obien fi k’ap vann avek founise epi izinn?

#4 Nerison Jolene; Fi; 28 ane; 4 timoun; Komes; 2 ane Selil; Okenn: Non. Yo melanje gason kom fi. Gason kom fi.

Isaac : Banm pran yon ti mosyon. Eske genyen ki la ki akonpaye chajman mango nan izin nan? Pa gen moun ki la pami nou ki la ki fe sa?

Plizye patisipan : Non. M’poko ale. M’ pa kwe.

Ki ta renmen fe sa?

Patisipan gason : Traje a dur[17].

Pou medam yo?

Plizye patisipan : Wi.

Poukisa risk la di?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Otrefwa semen pase a, te gen anpil moun kite delege pout te al nan izin Kay Perry. Pa rapo de jan traje a ye wout la te ye te gen yon ekip medam ki te pati sou do kamyon kita pwal vann Kay Perry vole kenbe yo. Genyen yo fe kadejak vyolans sou yo. E sa ki plis yo pran lajan sou yo.

Moun bo isit?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Wi. Yo pran chenn yo. Yo pran lajan yo. Yo menm fe violans. Yo bat yo anko e yo kouche yo. Se sak fe fi yo pa telman cho pou yo fe yon biznis konsa. Men gason yo tou dispoze.

Kibo yo te kanpe yo?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Sou Monn Lasel sou Plato.

Pat gen gason?

Piblik: Te gen gason.Yo mare yo. Yo bat yo.

Yon patispan gason: Menm misye ou we tet li nob[18] konsa se twa sabo yo te pase’l.

(Piblik la tonbe riiiiiiiiiii.)

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Chans pou mwen’m te gentan tande bagay la mwen tounen m’ pase pa Senmak.

Konbyen vole yo te ye?

Piblik : An plizye. Nan fe nwa. Anpil vole gwo zam, gwo galil. Li te fe nwa yo bare zye yo y’ap fe kadejak sou medam yo.

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason; 60 ane;  3 timoun; Veterine; kiltivate; 3 ane Selil; 6eme ane Se on wout ki rele Mon Koulev. Le pou al rive nan limit Mibale wout sa preske pa gen kay epi se gwo rak bwa. Yo kache epi lannuit yo paret yo bloke. Tout tan gen de moun yo pran moto moun yo. Tire yo. Lage yo nan dlo. Anplil mo nan wout sa.

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Bo Latibonit la. Nan koub la gen on antenn anle a.

 

Anvan’w rive Pelig ? Sou wout sa? Sou gran wout sa? Nan monn yo?

Piblik : Wi, wi, wi.

#1 Fleurisca Malvoisin; Gason; 60 ane;  3 timoun; Veterine; kiltivate; 3 ane Selil; 6eme ane: Le’w rive Lachapel.

Ahh, ok. Sou wout sa menm?

Ok, enben nou di mesi wi.

Isaac: Mwen genyen kek ti kesyon. Eskize wi. Mwen genyen kek kesyon spesifik m’ap poze. Premye kesyon mwen genyen. Gen keye ki la ? Se pa vre? (Wi) Kesyon an se pou nou li ye. Kijan aktivite Selil la pemet kreasyon job nan lokalite a ? Eske li vin kreye yon sot de stabilite pou nou? Ou we sa’m di’w la ?

(Anpil bri ap fet. Gen yon patisipan kap pale men ou pa ka tande sa la di.)

Patisipan gason: Wi. Pou’m ajoute men koman’l ye. Pou job se le sezon mango a. Defwa ou gendwa jwen moun nan te gendwa di’w li gen milet li gen cheval se moman pou moun kreye yon ti aktivite li ka lwe yon moun yon bet. Oubyen cheval la pou fe ti monnen. Se sot de job li ye. Moun ki pwal keyi mango a li gen ti pousantaj sou li. Se sot de job li ye. Moun ki pwal lave mango a ap gen on ti pousantaj. Se on sot de job li ye. Se sa’m we.

Ou menm se yon keye?

Patisipan gason kontinye: Ummm-hummm.

(Patisipan ap pale tre ba ou pa ka tande sak ap di.

Nan tan lontan se te konsa pou moun k’ap fe travay pou ou nan mango a?

Patisipan gason kontinye : Yo te konn touche.

 

Eske avek aktivite Selil la sa pemet kreyasyon lot job ? Lot travay ? Lot zouti nan komininote a?

(Silans)

Patisipan gason kontinye: M’ pa fin we bien.

Eske aktivite Selil la kreye lot opotinite pou moun jwen yon ti travay nan lokalite a, nan zonn nan?

#6 Arnorld Telus; Gason; 29 ane;  2 timoun; Bisnis; 7 ane Selil; Segonde: Wi. Li bon parapo de kantite mango w’al vann nan. Gen sa yo rele ranbousman pou kominote a. E li menm defwa le’w fin vann kantite mango ou te keyi w’al vann, nan apre sa ou gen on ti mini pwoje ou di’l men sitiyasyon zonn w’ap pran desizyon. Yon ti korido ki konn gen labou ou pale de li oubyen si gen on lekol Alfa ou pale de li. Epi li vini. Epi le’l ateri Teknosev….(Bri ap fet pa ka tande res pawol.)

Denye kesyon se pou dam nimewo 8 la. Kom ou di ou pa nan Selil, ou poko nan Selil ?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Wi.

Se bien sa. Ou genyen plan mango Fransik?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Wi m gen plan.

Ou konn vann yo?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: M pa konn vann…..(Toujou gen anpil bri res pawol pa kle.)

Eske se vre jounen jodia la ak ti pale a la nou genyen  oubyen ou te we moun yo reyini yon kote yo tap pale bagay serye ?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Non. Se te bagay la mwen te ale epi mwen…. (Toujou gen anpil bri res pawol pa kle.)

 

Se saw te we? Eskew te konn pale ak vwazinaj sou zafe Selil ?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: M’ te di yo se yon bagay tre enpotan li ye.

Wi ou di yo se yon bagay enpotan enteresan, men poukisa?

#8 Louis Teshna; Fi; 39 ane; 4 timoun;  Komes; Pa nan Selil; 2eme ane: Paske si bagay sa te ret la pou lavi diran vi nou t’ap chanje.

Mesi tout moun. M’ap poze nou yon denye kesyon. Gen moun ki konn istwa mango Fransik? Kote’l soti?

Piblik : Istwa, non, nou pat konnen. Eske se an Nafrik

Eske se on fri ki ki enpote?

Piblik : Enpote, enpote.

Men nou pa konnen kile li vini ?

(Anpil pale nan piblik sou zafe sa.)

Sendomeng li soti?

Patisipan gason: Sendomeng !? Non ! Li poko gen mango sa. Se on bann ti mango piti.

Patispan gason: Yo di li sot la Rousi ou an Nafrik.

Li soti Jamayik. Le’l te vini li pat mango Fransik net se Ayiti yo vin fe’l tounen mango Fransik net.

(Piblik la ap riiiiii.)

Piblik : Ou pi fo pase nou.

Mesi tout moun. Mesi pou prezans nou.

FEN

 

Not yo

[1] piske

[2] paske

[3] li

[4] sa vle

[5] li ki

[6] paske

[7] wount

[8] yon

[9] yon

[10] komanse

[11] anpil

[12] mwen genyen yon

[13] fo; janm

[14] voye

[15] yon

[16] Gen le

[17] di

[18] gwo